Ümit Yalım
Yunanistan, Doğu Akdeniz’de haydutluk yapmaya devam ediyor.13 Ağustos 2020’de Fransa ile birlikte Türk Kıta Sahanlığı’nda Müşterek Askeri Tatbikat yapan Yunanistan,Türkiye’nin Oruç Reis Gemisi’nin görev süresini uzatması üzerine misilleme yaparak 24 Ağustos 2020’de NAVTEX yayınladı. NAVTEX ile Yunanistan’ın 25-27 Ağustos 2020 tarihleri arasında Askeri Tatbikat yapacağı sahanın duyurusu yapıldı. Tatbikat haberleri Yunan basınında da yayınlandı.
Türkiye, aynı gün karşı NAVTEX yayınlayarak Yunanistan’ın yayınladığı NAVTEX mesajının geçersiz ve hükümsüz olduğunu duyurdu.
Türkiye, yayınladığı diğer NAVTEX mesajında da Girit güneyindeki sahada ikili deniz eğitimi yapacağını duyurdu.
Yunanistan, 24 Ağustos 2020’de ABD ile birlikte Girit güneyindeki sahada askeri tatbikat yaptı. Yunanistan’ın ertesi gün,25 Ağustos 2020’de, Türk Kıta Sahanlığı’nda yaptığı Müşterek Askeri Tatbikatın haber ve resimleri Yunan Genelkurmay Başkanlığı ve Yunan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı resmi internet siteleri ile Yunan basınında yayınlandı.
Yunan AskeriTatbikatı,Kerpe, Rodos ve Meis adalarının güneyindeki Türk Kıta Sahanlığı’nda yapıldı.Yunan savaş uçaklarının da katıldığı Müşterek Askeri Tatbikat sahası 50 bin kilometrekarelik Türk Kıta Sahanlığı’nı kapsıyor. Türkiye’nin sismik araştırma yaptığı saha 20 bin kilometrekaredir. Türkiye’ninİtalya ile 25 Ağustos 2020’de ve ABD ile 26 Ağustos 2020’deaskeri eğitim yaptığı Girit güneyindeki saha ise 6 bin kilometrekaredir.
1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne göre sahildar devletin kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgesinde, diğer devletlerin seyir ve uçuş serbestisi ile sualtı kablo ve boru hattı döşeme serbestisi vardır. Ancak, sahildar devletin kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgesinde diğer devletlerin askeri tatbikat yapma ve atış serbestisini öngören sözleşme kuralı yoktur.
BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne taraf olan Brezilya ve Uruguay 1982’de, Hindistan 1995’te, Malezya 1996’da, Pakistan 1997’de, Bangladeş 2001’de Birleşmiş Milletler’e bildirimde bulunarak askeri tatbikat ve atış konusuna açıklık getirdiler. Anılan bildirimlere göre, “Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi hükümleri, Münhasır Ekonomik Bölge ve Kıta Sahanlığı’nda, Sahildar Devletin izni olmadan, diğer devletlerin özellikle silah veya patlayıcı madde kullanılması dahil olmak üzere Askeri Tatbikat ya da Manevra yapmasına izin vermez”. Anılan 6 devlet, bildirimde belirttikleri kuralı iç hukuklarına dahil ederek uygulamaya devam ediyor.
Malezya bile kendi kıta sahanlığında başka devletlerin askeri tatbikat yapmasına izin vermezken, Türkiye’nin, kendi kıta sahanlığında, Yunanistan ve diğer devletlerin askeri tatbikat yapmasına seyirci kalması kabul edilemez.
Tayyip Erdoğan, “Kıta sahanlığımızda haydutluğa asla boyun eğmeyeceğiz” diyor ama Yunanistan,BM Deniz Hukuku Sözleşmesini ihlal ederek açık bir şekilde Türk Kıta Sahanlığı’nda haydutluk yapıyor. Türkiye, 24 Ağustos 2020’de yayınladığı NAVTEX ileYunanistan’ın yayınladığı NAVTEX mesajının geçersiz ve hükümsüz olduğunu duyurmuştu. Ancak, Erdoğan ve AKP Hükümeti, anılan NAVTEX mesajının arkasında durmadı ve Yunanistan’ın 25-27 Ağustos 2020 tarihlerinde Türk Kıta Sahanlığı’ndaaskeri tatbikatve haydutluk yapmasına seyirci kaldı. Erdoğan ve AKP Hükümeti, bu duruma seyirci kalmaya devam ederse,Yunanistan’ın,Türk Kıta Sahanlığı’ndasismik araştırma ve sondaj yapmasının önü açılmış olur.
Azim ve Karar, 29 Ağustos 2020